Een goede klimmer
Knap hè, een dier dat kan klimmen zonder handen! Geiten zijn daar erg goed in! Als jij met een geit een wedstrijd rotsklimmen zou houden, wint de geit waarschijnlijk. Geiten in het wild leven meestal in de bergen of in de heuvels. Daar moeten ze klimmen en springen om van de ene rots op de andere te komen. Een geit op de boerderij klimt en springt ook graag. Sommige geiten klimmen zelfs in bomen! Als een geit een slaapplek zoekt, doet hij dat het liefst boven de grond. Daar voelen geiten zich het veiligst.
Een kuddedier
Geiten leven het liefst in een groep. Een groep geiten noem je een kudde. Mannetjes leven apart van de vrouwtjes. Een grote groep geiten bestaat uit kleinere kuddes. De dieren in de kudde versterken hun groepsband door elkaar te poetsen. Zo laten ze elkaar weten dat ze in de groep horen.
De geschiedenis
Heb je weleens een geit in de bergen gezien? Dan weet je ongeveer hoe wilde geiten vroeger leefden. Voordat mensen geiten op een boerderij hielden, liepen alle geiten vrij in het wild. Mensen uit de prehistorie tekenden al geiten op de muren van grotten.
Tienduizend jaar geleden bedachten de mensen dat het best handig zou zijn om deze geiten bij ze te houden. Ze maakten wilde geiten tam en gebruikten ze voor de melk en voor het vlees.
Omdat geitenhoeders besloten welke geit kleintjes kreeg, zijn geiten heel anders geworden om te zien. De geiten die veel melk gaven, waren de eerste keus. Het uitkiezen van moeders en vaders om mee te fokken noem je selectie. Door deze selectie zijn er verschillende geitenrassen ontstaan. Deze tamme geitenrassen zijn meer gewend aan mensen en kun je makkelijker in een stal houden dan wilde geiten. Maar ook tamme geiten houden nog steeds van klimmen, rennen en rare geitenstreken uithalen. Geiten worden in Nederland vooral voor de melk gehouden. Hier wordt geitenkaas en geitenmelk van gemaakt. Geitenvlees wordt in Nederland niet zoveel gegeten.
Mannetjes en vrouwtjes
Het verschil tussen een mannetjesgeit en een vrouwtjesgeit is niet moeilijk te zien. De mannetjes hebben een grote sik en zijn een stuk groter dan de vrouwtjes. De vrouwtjes zijn duidelijk te herkennen aan hun uiers.
Mannetjes en vrouwtjes zoeken elkaar in de herfst op om jonge geitjes te maken, dit noemen we paren. Moedergeiten zijn ongeveer 150 dagen zwanger, wat we bij dieren drachtig noemen. De lammetjes (zo noem je kleine geitjes) worden in de lente geboren.
Horen, zien en ruiken
Geiten kunnen goed horen. Ze kunnen hun oren draaien, zodat ze veel geluiden in de omgeving kunnen horen. Ook kunnen ze goed zien. Ze zien van een grote afstand al wie er aankomt. Ook herkennen ze de vijand. Voor roofdieren zoals wolven rennen geiten hard weg. Geiten zien honden ook als vijanden. Sommige geiten rennen daarom voor je hond weg. Ook al is het een hele brave.
Als een geit goed heeft gekeken en geen gevaar ziet, gaat hij soms op een dier of mens af. Want geiten zijn reuzenieuwsgierig.
De biologische geitenboerderij
Op de meeste boerderijen in Nederland worden geiten altijd binnen gehouden. Ze kunnen dus niet naar buiten om te spelen. Wel hebben ze binnen meestal een bed van stro.
Gelukkig zijn er voor geiten ook biologische boerderijen. Bij deze boerderijen moet de boer zich aan strenge regels houden. Deze regels zorgen ervoor dat geiten zich kunnen gedragen zoals ze dat graag willen.
Een biologische boerderij heeft veel voordelen voor de geiten. Ze krijgen meer ruimte dan op een normale boerderij. Hierdoor kunnen ze zich beter bewegen en dus lekker de benen strekken. Als ze moe zijn kunnen ze in de stal met stro liggen en lekker knabbelen. Overdag mogen de geiten de wei in. Daar kunnen ze lekker in de buitenlucht rondlopen en gras eten. Als een boer het echt leuk wil maken voor zijn geiten, kan hij ook klimtoestellen neerzetten. Dan is het een echte geitenspeeltuin!
Toch zijn er ook nadelen. Omdat ze altijd de wei in mogen, eten ze soms te veel gras. En dat is niet altijd goed voor een geit, daar kunnen ze diarree van krijgen. Ook kunnen de geiten sneller ziek worden, want in de wei kunnen beestjes zitten die niet goed zijn voor de geit, zoals luizen. Deze beestjes noem je parasieten. Biologische boeren moeten daarom extra goed opletten.
Voor mensen is het een nadeel dat de melk van een biologische geit iets duurder is. De boer geeft namelijk meer geld uit aan de wei, speeltjes en biologisch voer. Maar dan heeft de geit wel een beter leven!
Geitenmelk
Geitenmelk is de melk die gevormd wordt in de uier van een geit. De melk bestaat voor ongeveer 87% uit water en 13% droge stof. Deze droge stof is opgebouwd uit vetten, eiwitten, lactose en zouten. Vetten en eiwitten komen voor als vaste kleine deeltjes, de suikers zijn opgelost en de zouten zijn deels opgelost en deels gebonden aan de eiwitten. Het drogestofgehalte van geitenmelk is gelijk aan koemelk. Schapenmelk heeft een hoger drogestofgehalte.
Maak jouw eigen website met JouwWeb